Ingezonden reactie op RAADSPRAAT Steven Verhaar (VVD) over kernenergie

De column van afgelopen week ‘Groen Kapje en de vermeende boze Wolf’ was zeker ludiek, ware het niet dat het om een onderwerp gaat die een enorme impact kan hebben op mens en milieu. En dat er over het gebruik van kernenergie serieuze tegenargumenten bestaan. Ik raad dan ook iedereen aan die hierin geïnteresseerd is om de zeer informatieve site van WISE (World Information Service on Energy) te bezoeken, waaruit ik steeds citeer. En waar ik hieronder een korte samenvatting van maak.

Daarin kun je namelijk lezen dat de kleine kerncentrales, de zogeheten SMR’s waar het in de column omgaat niet goedkoop zijn, niet veilig, een afvalprobleem hebben en ook veel koelwater verbruiken Net als de grotere kerncentrales, al is het in mindere mate.

Daarbij laat de ontwikkeling van de SMR’s op zich wachten en bevinden alle ontwerpen zich nog op de tekentafel. Het zal nog tot zeker midden jaren ’30 duren voordat er commerciële bouw plaats kan vinden. Te laat dus om bij te dragen aan het tegengaan van klimaatverandering, aldus WISE. Terwijl zonneweides en windturbineparken al direct inzetbaar zijn.

Maar daarbuiten gelaten, laten we kijken wat de gevaren zijn van kernenergie, van grote en kleine kerncentrales. 

Veiligheid: het uranium dat voor de kerncentrales gewonnen wordt uit het uraniumerts moet bewerkt en vervoerd worden. Daarbij komt CO2 vrij, alsmede bij het bouwen en afbreken van een kerncentrale. Het is een gevaarlijke technologie met risico’s zowel bij de mijnbouw van uranium als bij het opwekken van stroom. Hoewel de kans op een ernstig ongeluk wellicht klein is zijn de gevolgen enorm groot. Bij een kernramp in Borssele zou vrijwel geheel Zeeland onbewoonbaar kunnen worden. En de kernrampen van Tsjernobyl en Fukushima staan nog vers in ons geheugen. Daarnaast ontstaat bij kernenergie giftig afval, waarvoor ondanks jaren van onderzoek nog steeds geen goede oplossing voor gevonden is. En tenslotte is het een dure manier van elektriciteit maken. 

Maar er komt nog iets uit de hoek kijken: conventionele fossiele centrales en kerncentrales gebruiken naar verhouding veel koelwater om in het geval van kerncentrales de stoom te koelen die de generatoren aandrijft, terwijl zonnepanelen en windturbines nauwelijks water verbruiken, want er hoeft immers niet gekoeld te worden. En met de hoeveelheden die uit het oppervlaktewater gehaald wordt ook waterleven opgezogen, vissen en anderen. Al met al vormt het koelwatergebruik een steeds groter probleem, zowel voor de natuur als voor de leveringszekerheid van kernenergie.

En verder zal de totale vraag naar elektriciteit het komende decennium naar verwachting stijgen; van 2020 tot 2031 neemt de vraag volgens netbeheerder Tennet met bijna de helft toe. Dit komt onder andere doordat er steeds meer auto’s elektrisch gaan rijden en huizen verwarmd zullen worden met elektriciteit (met de warmtepomp). In ‘Groentje van afgelopen woensdag sprak Stedin al van een dreigende netcongestie. Maar de kerncentrale van Borssele produceerde in 2019 slechts 3,2% van de totale stroomproductie van Nederland: dit is gemakkelijk te vervangen door bijv. een windpark op zee, die met hernieuwbare energiebronnen werkt, in tegenstelling tot het uranium, waarvan de voorraad eindig is.

Iedere zomer opnieuw moeten kerncentrales stilgelegd worden, omdat de temperatuur van de rivier waarin ze koelwater lozen te hoog is. Een extra stijging van de watertemperatuur is desastreus voor de natuur. Steeds hogere temperaturen, maar ook extremere droogteperiodes zullen de kans op het stilleggen van centrales vergroten. In mei 2022 lagen 30 van de 57 kerncentrales in Frankrijk stil. De veel geroemde leveringszekerheid van kernenergie krijgt in hitteperiodes steeds vaker een forse knauw.

Ik begrijp best wel dat zonneweides en windturbineparken het landschap ontsieren, dat valt natuurlijk niet te ontkennen. Maar tussen twee kwaden zullen we toch het minste moeten kiezen. Het is verleidelijk te denken dat nieuwe technologieën ons zullen redden, want dan hoeven we niets aan onze manier van leven te veranderen. Iedereen wil dat liever. Maar het is illusoir. Deze technologieën kunnen slechts voor een deel een oplossing bieden. Het andere deel moeten we zelf opbrengen via onze eigen inspanningen om onze prachtige planeet en al haar inwoners niet verder te vernietigen. En dat willen we toch allemaal?

G.M. Roy, Wijk bij Duurstede

Lees ook

Provinciale Staten sessie over kernenergie noemt Nederrijn en Lek als enige potentiële locatie in de provincie Utrecht